Avropa və Avstraliyadan olan alimlər müəyyən ediblər ki, insanın hərəkət edən obyektlərə olan reaksiya sürəti ciddi şəkildə gözlərin daima etdikləri qeyri-ixtiyari və kəskin hərəkətlər – sakkadalar ilə məhdudlaşır. Beyin görüntünün sabitliyini qoruyub saxlamaq üçün bu sakkadaları "silir". "PostMedia" xəbər verir ki, bu barədə Almaniyanın Berlin Texniki Universitetinin (TU Berlin) mətbuat xidməti məlumat yayıb.
"Ətraf aləmi qavrama qabiliyyətimiz əsasən hiss orqanlarımızın xüsusiyyətlərindən asılıdır. Məsələn, gözlərimiz infraqırmızı şüalanmanı 'görə' biləcək reseptorlardan məhrumdur. Yaxın zamanda müəyyən etdik ki, görmə qabiliyyətimizə yalnız bioloji-fiziki məhdudiyyətlər deyil, həm də hiss orqanlarının vəziyyətini dəyişən hərəkətlər və fəaliyyətlər də mane olur", – deyə Berlin Universitetinin professoru Martin Rolfs bildirib.
Professor Rolfsin və həmkarlarının izah etdiyi kimi, sakkadalar diqqətin görmə sahəsindəki obyektlər arasında dəyişməsi zamanı baş verən qeyri-ixtiyari və çox kəskin göz hərəkətləridir. Bir çox tədqiqatçılara görə, bu hərəkətlər insanlara və digər məməlilərə tor qişanın ən yüksək dəqiqliyə malik mərkəzi hissəsini sürətlə ən vacib obyektə yönəltməyə imkan verir.
Bu hərəkətlər saniyənin yalnız bir neçə onluq hissəsində baş verir və rekord dərəcədə yüksək bucaq sürətinə malikdir. Onlar insanın şüur səviyyəsində hiss olunmur və qəbul edilən təsvirin davamlılığına təsir göstərmir. Bu isə onların görmə mərkəzləri tərəfindən aktiv şəkildə basdırıldığını göstərir. Avropalı tədqiqatçılar bu prosesin sürətlə hərəkət edən obyektlərin qavranılmasına necə təsir etdiyini öyrənmək qərarına gəliblər.
Bu ideyadan çıxış edən professor Rolfs və komandası 18–40 yaş aralığında yetmiş könüllüdən ibarət qrup toplayıb və onlara görmənin sürətli hərəkətlərə reaksiya sürətini qiymətləndirməyi təklif ediblər. Bu məqsədlə onlar xüsusi test hazırlayıblar: iştirakçılar ekrandakı bir neçə kontrast zolağın hərəkət trayektoriyasını müəyyən etməli olub. Bu zaman tədqiqatçılar könüllülərin gözlərindəki sakkadaları izləyib görüntünün hərəkətini onlara uyğunlaşdırıblar.
Ölçmələr göstərib ki, obyektlərin hərəkəti könüllülər üçün görünməz olub və onlar düşünməyə başlayıblar ki, zolaqlar bir nöqtədən digərinə ani şəkildə "tullanır". Bu hal, zolaqların hərəkəti sakkadalar zamanı görmə fokusunun dəyişməsi ilə üst-üstə düşdükdə baş verib. Beləliklə, daha sürətli sakkadalara malik insanlar, gözləri daha yavaş hərəkət edən insanlara nisbətən daha sürətlə hərəkət edən obyektləri görməyə qadirdirlər. Alimlər qeyd edirlər ki, bu metodla insanlar və heyvanların hərəkət edən obyektlərə reaksiya sürətini tez bir zamanda qiymətləndirmək mümkündür.
16°C Bakı
